De museoloog

Wayne Modest didn’t set out to become a museum director. Born and raised in Jamaica, he first studied Chemistry and Mathematics. But soon, his path shifted in a different direction.Drawing on his scientific background, he began working as Keeper of Collections at the Museums of History and Ethnography at the Institute of Jamaica. It was there that he started questioning the underlying assumptions of museum work. Why were practices in Jamaican museums based on Western models? Were these approaches relevant—or even appropriate—in a Caribbean context?These questions marked the beginning of a deeper quest.To explore them further, he moved to the Netherlands to study museology at the Reinwardt Academy in Amsterdam. There, he deepened his understanding of how museums construct narratives and how those narratives are shaped by power and history.In 2010, he became Head of Curatorial Practice at the Tropenmuseum in Amsterdam, which later became part of the National Museum of World Cultures. Today, Wayne Modest is Director of Content at the Wereldmuseum, which brings together four museum locations in Amsterdam, Leiden, Nijmegen, and Rotterdam.Wayne Modest is a key figure in efforts to rethink the role of museums, both in the Netherlands and internationally. His work focuses on advocating for the decolonization of museums and striving toward institutions that are more equitable, inclusive, and critically aware of their histories.Listen to Wayne Modest, a man who continues to ask difficult questions—and challenges us to do the same.

In aflevering 37 van De Museoloog spreekt Arnoud Odding met Tanja Elstgeest, directeur van Museum De Lakenhal in Leiden."We praten over haar ongemakkelijke begin in de museumwereld — over die stage bij het Stedelijk, waar ze aan de verkeerde tafel zat in de kantine en leerde hoe verstikkend ongeschreven regels kunnen zijn. Over het trekken van spijkers uit muren, letterlijk en figuurlijk. Over de energie van een productiehuis, het snelle schakelen van de theaterwereld — en over de tragere, bedachtzame ritmes van musea.Tanja pleit voor een museum dat ruimte biedt aan reflectie én aan experiment. Niet alleen conserveren, maar ook creëren. Niet alleen tonen, maar ook bevragen.Aan de hand van concrete voorbeelden — zoals het publieksprogramma ‘Lakenhal Laat’ en de theatrale enscenering van de aankomende tentoonstelling rond de mysterieuze 17e-eeuwse schilder “IS” — laat ze zien hoe ze conventies openbreekt en nieuwe vormen van publieksbeleving mogelijk maakt.We spreken over hiërarchie en samenwerking, over interdisciplinariteit en projectdenken, over musea als plekken van ontmoeting en verbeelding. En over hoe je als culturele instelling relevant blijft in een wereld die steeds sneller verandert.Misschien is de grootste uitdaging niet een nieuw publiek bereiken, maar de eigen structuren durven loslaten.

Aflevering 3 – Anders kijken!Een drieluik van De Museoloog over co-creatie, activisme en anders kijken in het Centraal MuseumEen tentoonstelling over het niet-standaard lichaam vraagt om een andere manier van kijken – en voelen, ruiken, horen. In deze laatste aflevering hoor je hoe Ik ben gewoon hier vorm kreeg als multi-zintuiglijke ervaring. Een gelaagde, soms schurende, maar vooral verbindende presentatie. Wat leert het museum van deze samenwerking? En wat betekent het voor de toekomst? Over frictie, creativiteit en de complexe rol van musea in een veranderende wereld.De tentoonstelling Ik ben gewoon hier in het Centraal Museum Utrecht is bijzonder. Niet alleen vanwege het onderwerp – het niet-standaard lichaam – maar vooral vanwege hoe die tot stand kwam: in nauwe samenwerking met het Kreukelcollectief, een groep activistische onderzoekers, denkers en makers met een beperking. In deze driedelige podcastserie onderzoekt strategisch adviseur Arnoud Odding wat co-creatie in de museumpraktijk betekent, waarom deze tentoonstelling zo belangrijk is en wat het vraagt van iedereen die meedoet.Een serie over luisteren, loslaten, en opnieuw leren kijken.Met bijdragen van: Bart Rutten (directeur Centraal Museum), Jacqueline Kool (Kreukelcollectief), Eline Pollaert (Kreukelcollectief), Eva Burgering (junior-conservator) en Kristine Kavelaars (projectcoördinator).

Aflevering 2 – De emancipatie van het niet-standaard lichaamEen drieluik van De Museoloog over co-creatie, activisme en anders kijken in het Centraal MuseumWat betekent het om een niet-standaard lichaam te hebben in een samenleving die draait om ‘normaliteit’ en zelfredzaamheid? Deze aflevering duikt in de geschiedenis en het activisme van het Kreukelcollectief. Over validisme, zichtbaarheid en waarom een tentoonstelling als deze ertoe doet in een samenleving die liever wegkijkt.De tentoonstelling Ik ben gewoon hier in het Centraal Museum Utrecht is bijzonder. Niet alleen vanwege het onderwerp – het niet-standaard lichaam – maar vooral vanwege hoe die tot stand kwam: in nauwe samenwerking met het Kreukelcollectief, een groep activistische onderzoekers, denkers en makers met een beperking. In deze driedelige podcastserie onderzoekt strategisch adviseur Arnoud Odding wat co-creatie in de museumpraktijk betekent, waarom deze tentoonstelling zo belangrijk is en wat het vraagt van iedereen die meedoet.Een serie over luisteren, loslaten, en opnieuw leren kijken.Met bijdragen van: Bart Rutten (directeur Centraal Museum), Jacqueline Kool (Kreukelcollectief), Eline Pollaert (Kreukelcollectief), Eva Burgering (junior-conservator) en Kristine Kavelaars (projectcoördinator).

Afl 1: Co-creatie, hoe doe je dat?Wat gebeurt er als een museum een tentoonstelling niet óver mensen maakt, maar mét hen – in volledige gelijkwaardigheid.In de eerste aflevering van de podcastserie Ik ben gewoon hier onderzoek ik hoe het Centraal Museum samenwerkte met het Kreukelcollectief, een groep activistische onderzoekers, makers en denkers met een beperking.Een openhartig gesprek over gedeeld eigenaarschap, institutionele reflexen en wat er allemaal verandert als je écht samenwerkt.Een drieluik van De Museoloog over co-creatie, activisme en anders kijken. De tentoonstelling Ik ben gewoon hier in het Centraal Museum Utrecht is bijzonder. Niet alleen vanwege het onderwerp – het niet-standaard lichaam – maar vooral vanwege hoe die tot stand kwam: in nauwe samenwerking met het Kreukelcollectief, een groep activistische onderzoekers, denkers en makers met een beperking. In deze driedelige podcastserie onderzoekt strategisch adviseur Arnoud Odding wat co-creatie in de museumpraktijk betekent, waarom deze tentoonstelling zo belangrijk is en wat het vraagt van iedereen die meedoet. Een serie over luisteren, loslaten, en opnieuw leren kijken. Met bijdragen van:Bart Rutten (directeur Centraal Museum)Jacqueline Kool (Kreukelcollectief)Eline Pollaert (Kreukelcollectief)Eva Burgering (junior-conservator)Kristine Kavelaars (projectcoördinator) Van iedere aflevering is een volledig transcript gemaakt en te dowloaden via https://www.odding.nl/de-museoloog

In 12 jaar tijd is Stadsmuseum Harderwijk gegroeid van 3.000 naar meer dan 100.000 bezoekers per jaar. En in 2023, twee jaar geleden, zelfs naar meer dan 150.000 bezoekers. Hoe hebben ze dat gedaan! Hebben ze enorme blockbusters georganiseerd? Tonnen aan reclame uitgegeven?Nee, niets van dat al. In Harderwijk hebben ze gekozen voor een no nonsens-aanpak. Zo zou ik het willen noemen. Weet wie je bent, wat je kunt en voor wie je het doet. Blijf dicht bij je publiek en ook bij jezelf. En, durf te vragen!Dat is de succesformule van Corien van der Meulen directeur van Stadsmuseum Harderwijk en Sophie van Steenderen, de conservator. Twee hardwerkende enthousiastelingen die elkaar in aflevering 35 van mijn podcast De Museoloog  moeiteloos weten te vinden en aan te vullen.Luister hier naar het verhaal van Corien van der Meulen en Sophie van Steenderen!#Demuseoloog #musea

“Ik kon mijn ogen niet geloven” – directeur Birgit Donker over haar nieuwe fotomuseum. Toen Birgit Donker, directeur van het Nederlands Fotomuseum, op zoek ging naar een nieuw onderkomen voor het museum, had ze schetsen gemaakt van een vierkant gebouw met het depot in het hart. En via allerlei omwegen stuitte ze uiteindelijk op pakhuis Santos in Rotterdam – een imposant, vierkant gebouw dat perfect past bij haar oorspronkelijke schets. “Ik kon mijn ogen niet geloven,” vertelt ze. “Dit was het gewoon.”Tweeëntwintig jaar na de opening in de binnenstad en 18 jaar na de verhuizing naar de Wilhelminakade, verhuist het Nederlands Fotomuseum in het najaar van 2025 naar dit historische pakhuis, op een steenworp afstand van de huidige locatie. Een plek die de fotografie eindelijk de ruimte geeft die het verdient. Want het is eigenlijk best gek: we leven in een beeldcultuur, maken gemiddeld 20 foto’s per dag, zo vertelt Birgit Donker, en toch is museale aandacht voor fotografie nog maar heel recent. Pas in 1989 begon het Rijksmuseum bijvoorbeeld serieus met het verzamelen van foto’s. En ook de fotomusea in Amsterdam en Den Haag zijn allemaal van rond de laatste eeuwwisseling.In deze aflevering van De Museoloog vertelt Birgit Donker over de bijzondere zoektocht, over de enorme waarde van fotografie – als kunst, als document, als verhaal – en over het belang van een echt fotografiemuseum. Want fotografie is zoveel meer dan kunst of documentair: het is misschien wel de meest veelzijdige spiegel van ons leven. Luister naar aflevering 34 en hoor waarom Pakhuis Santos de volgende grote stap is in de geschiedenis van het Nederlands Fotomuseum.

Tot zijn verrassing ontdekte Dingeman Kuilman – toen hij directeur werd van het Stedelijk Museum Breda – dat de wortels van het Nederlands Koningshuis in Breda liggen. Het verhaal van Nederland is zoveel rijker dan slechts de Hollandse geschiedenis dat hij besloot om er een vaste presentatie over te maken: De Nassaus van Breda. Ons nationale verhaal stamt uit de 19e eeuw en het vertelt over wie wij zijn, als natie. Maar dat narratief heeft door de eenzijdige nadruk op slechts een deel van de geschiedenis de neiging om andere perspectieven en mensen uit te sluiten. Door lokale geschiedenissen te vertellen en daarbij ook naar eerdere of latere periodes te kijken kunnen we een ‘open’ verhaal vertellen. Want een open verhaal is een divers verhaal en als er in deze tijd één ding nodig is dan is het wel het overbruggen van de kloof tussen verschillende groepen. Tussen de praktisch en de theoretisch opgeleide mensen bijvoorbeeld. Daarom ook wil Dingeman Kuilman zowel kunst als geschiedenis tonen in een van de nieuwste stadsmusea van Nederland.https://www.odding.nl/dingeman_kuilman/

Afl. 1: "Jullie weten niet wat je in huis hebt" Deze zomer besloot de Gemeenteraad van Heerlen om miljoenen te steken in de vernieuwing van het Thermenmuseum tot het Romeins Museum. Luister vanaf woensdag 10 december naar het ongelooflijke verhaal van ‘The making of het Romeins Museum’. Een verhaal over de neergang én de wederopstanding van een stad. Een verhaal ook over het strategisch denken en handelen van een gedreven groep mensen áchter het museum! Een succes waar jaren aan gewerkt is. Vanaf woensdag 10 december publiceer ik álledrie de afleveringen van deze mini-serie podcasts in één keer. Inspiratie uit Heerlen die ik graag met jullie deel, voor onder de kerstboom en om straks het nieuwe jaar met goede moed weer in te gaan. M.m.v. Hans Thuis, Jordy Clemens, Karen Jeneson, Benoît Mater, Jody Martens en Camille Oostwegel Aflevering 1, “Jullie weten niet wat je in huis hebt”, vertelt het verhaal van de ruim tien jaar die voorafgingen aan het miljoenenbesluit van de gemeenteraad van Heerlen. Het gaat over jarenlang laten zien wat je waard bent, zodat het moment van stemming voelt als een formaliteit: “Maar dat hadden we toch al besloten?”

Afl. 2: “Samen het persoonlijke oppakken” Deze zomer besloot de Gemeenteraad van Heerlen om miljoenen te steken in de vernieuwing van het Thermenmuseum tot het Romeins Museum. Luister vanaf woensdag naar het ongelooflijke verhaal van ‘The making of het Romeins Museum’. Een verhaal over de neergang én de wederopstanding van een stad. Een verhaal ook over het strategisch denken en handelen van een gedreven groep mensen áchter het museum! Een succes waar jaren aan gewerkt is. Vanaf komende woensdag publiceer ik álledrie de afleveringen van deze mini-serie podcasts in één keer. Inspiratie uit Heerlen die ik graag met jullie deel, voor onder de kerstboom en om straks het nieuwe jaar met goede moed weer in te gaan. Luister naar ‘The Making of het Romeins Museum’, met medewerking van Hans Thuis, Jordy Clemens, Karen Jeneson, Benoît Mater, Jody Martens en Camille Oostwegel Aflevering 2, “Samen het persoonlijke oppakken”, gaat over de diepe crisis die Heerlen doormaakte in de jaren ’80 en ’90 van de vorige eeuw. Het vertelt hoe de inwoners en het stadsbestuur, met enorme kracht en zelfverzekerdheid, samen weer betekenis willen geven aan hun stad. Daarbij speelt het Romeinse erfgoed een centrale rol.